LEON LEWANDOWSKI 1926-2021
Pan Leon Lewandowski z Jagodzińca koło Brzezin w powiecie kaliskim – muzykował od najmłodszych lat. Grał na skrzypcach i basach kaliskich. Świetnie śpiewał. Urodził się 4 kwietnia 1926 roku w pobliskiej miejscowości Pałka w rodzinie chłopskiej. Na skrzypcach zaczął grać jako kilkunastoletni chłopak. Uczył się tej skrzypcowej sztuki podpatrując starszych muzykantów, m.in. słuchając wuja Majewskiego, harmonisty. Uczył się grania pasąc krowy, a pierwsze skrzypeczki dostał na odpuście. Nasiąkał muzyką wiejską, bo przed wojną była jeszcze w szerokim obiegu, szczególnie ta do tańca. Wychował się słuchając śpiewaczek i muzykantów z okolic Brzezin. Wkrótce grywał już na wiejskich weselach i zabawach. Przez następnych kilkadziesiąt lat muzykował, tworząc różne składy kapel, m.in. z zespołem Strzelców, ogrywając wszystkie okoliczne wesela. Uprawiał także mały kawałek ziemi oraz pracował na budowach, w lesie, w zakładzie melioracji.
oberek Tańcowała Małgorzatka z Witkiem…, Kapela Ludowa „Brzeziny” (skład podczas nagrania: skrzypce – Leon Lewandowski ur. 1926, basy kaliskie – Zdzisław Kaźmierczak) nagranie 2004 Brzeziny / 00:46.
Od 1985 roku aż do śmierci Leon Lewandowski należał do Kapeli Ludowej „Brzeziny”, która działa przy Gminnym Ośrodku Kultury. W czasie ponad 40 lat grania muzyki tradycyjnej tego regionu kapela wielokrotnie reprezentowała Gminę Brzeziny, dawne województwo kaliskie oraz obecny powiat kaliski na uroczystościach państwowych i imprezach folklorystycznych w Polsce i za granicą. Na początku lat 2000 Pan Leon zaczął występować jako solista instrumentalista, zdobywając liczne nagrody. Uczył także młode pokolenia muzykantów, przekazując swoje unikalne umiejętności. Występował na Festiwalu „Wszystkie Mazurki Świata” w Warszawie od 2016. Pod koniec 2017 Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu uwieczniło muzykę Lewandowskiego na wydanej płycie Nie takie wolne kawołki. Dwa lata później kolejne wydawnictwo z muzyką pana Leona stworzyła Fundacja Dorzecze Prosny i Wydawnictwo Muzyka Odnaleziona Leon Lewandowski skrzypek znad Prosny, nagrodzone Fonogramem Źródeł. Grania muzykanta można także posłuchać na płycie z wyborem utworów z Biesiad Folkloru oraz płycie i kasecie Kapeli „Brzeziny”.
Pan Leon Lewandowski był jednym z ostatnich prawdziwych muzyków wiejskich. Autentyzm twórczości Pana Leona przejawiał się w jego tradycyjnej grze. Całym swoim muzycznym życiem Leon Lewandowski przyczynił się do zachowania oraz popularyzacji w swojej miejscowości, w całej Polsce i za granicą – żywych tradycji ludowych. Praca Pana Leona została dostrzeżona i doceniona odznaczeniem państwowym – Srebrnym Krzyżem Zasługi w 2008 roku oraz w 2017 medalem Zasłużony dla Kultury Polskiej. Został też laureatem Odznaki Honorowej „Za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego” w 2011 roku. Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu wystąpiło o przyznanie skrzypkowi Nagrody im. Oskara Kolberga, którą Leon Lewandowski otrzymał w 2018 roku.
Leon Lewandowski zmarł 26 marca 2021 roku w swoim domu.
