Algorytmy– reguła x zachowania energii oświeconego umysłu.
Treści i wymowę prezentowanego cyklu można streścić w kilku hasłach, określających myślenie Adama Fołtarza o filarach procesu twórczego, a zwłaszcza w: kreacji, metaforze, znaku w przestrzeni oraz kanonie piękna. Aspekty te zostaną rozwinięte poniżej. Przedstawione prace należą do kategorii sztuk plastycznych. W równym stopniu tytuł wystawy zawiera znaczące odniesienie do architektury.
Zobacz rozmowę z Adamem Fołtarzem na naszym YouTube!
Zobacz wernisaż wystawy na naszym YouTube!
📣 Subskrybuj ten kanał 👈 i daj „łapkę w górę” 👍
To istotna wskazówka Autora dzieł do odczytywania przesłania zawartego w prezentowanym cyklu. Odniesienie do znacznie bardziej ustabilizowanej, jakże dynamicznej sztuki aranżowania przestrzeni – czyli architektury jest trafne, gdyż materialne budowle są bardziej „zadomowione” w otaczającej nas przestrzeni, przy tym bliższe codzienności i użytkowo lepiej dostępne niż obrazy malarskie. Jednak jak wskazuje A. Fołtarz na architekturę można również spojrzeć, jako na sztukę ograniczania przestrzeni, tudzież wyznaczania granic, w szczególności pomiędzy tym, co wewnętrzne i zewnętrzne, co prywatne i publiczne etc. Podążając tym tokiem, w architektonicznej formie zawiera się „skrystalizowana” postać energii, którą jednak można wyzwolić (niczym energię atomu, czy Dżina z butelki). W ten sposób projekty z oddali wyglądające na zastygły schemat, dzięki asocjacjom – tchniętą w nie wyobraźnią, „ożywają” i nabierają treści wręcz fabularnej. Docieramy przy tym do fundamentów myślenia A. Fołtarza na temat sztuki – fundują się one na reminiscencjach. Jak sam powiada: „dzieło, konstrukt w umyśle artysty jest tworem intencjonalnym, formą otwartą na odbiór i produktem w fizycznym unaocznieniu. W interpretacji intelektualnej, emocjonalnej staje się faktem artystycznym z pogranicza myśli i formy jej wyrażania”. Chodzi zatem o doskonalenie de-konstrukcji dzieła w doświadczeniu estetycznym i wyzwolenie energii, niejako uwięzionej w wytworze, jako swoistym (paradoksalnie) punkcie początkowym.
Autor Adam Fołtarz
Z niego bowiem wiedzie swój początek „powrót” do źródeł dzieła, gdzie pojawia się ono nowo narodzone w procesie projektowania i urzeczywistniania w przyświecającej temu wartości jaką jest piękno dzieła. Mówi o tym A.Fołtarz następująco: Wielowartościowość dzieła architektury, złożoność dzieła sztuki, w procesie twórczym, jako skondensowana czystość formy – produkt syntezy, myśli i przeżycia, stanowi o pięknie. Wedle Autora prac, droga percepcji dzieła sztuki od takiego „zarania” wiedzie wprost do fenomenu piękna, które jawi się w krainie oświeconego umysłu. Piękno, będąc wartością, jest zatem stanem czy punktem docelowym, wpisanym w istotę sztuki. Znamienne, że architektura (podobnie jak sztuki plastyczne) polega na zachowaniu trzech zasad, określanych jako witruwiańska triada: trwałość (firmitas), użyteczność (utilitas) i piękno (venustas). Rozwijając wątek kreacji należy wskazać, że w kreującym procesie, doświadczenie estetyczne przekształca „zastygłą” formę dzieła w leżący u jego źródeł, dynamiczny, rytmicznie zorganizowany ruch sił. W tym sensie dzieło sztuki jest „organizacją energii”, lecz jednocześnie jak przekonuje Fołtarz: dzieło sztuki nie jest samym wytworem, lecz tym, co niejako „czyni” – jest formą (swego) „działania”, oddziaływaniem.
Kolejnym zagadnieniem podjętym i „unaocznionym” w zbiorze prac jest przestrzeń, między innymi jako stan i miejsce dla znaku oraz metafory. W tym zakresie, gdy mówimy o przestrzeni mamy na ogół na myśli „puste miejsce” pomiędzy przedmiotami, bryłami (w naszym kręgu kulturowym przestrzeń jest pusta). Tymczasem A. Fołtarz stosuje znaczenie przestrzeni w ujęciu holistycznym, jako dzieło, zaś w odniesieniu do architektury, ujmuje je również w kategoriach struktury dzieła sztuki, co stanowi o jego wielowymiarowości i wielowartościowości. Przypomina także, że zapis twórczości w sztuce opiera się na jakiejś formie, gdyż jest ona materialną manifestacją idei artystycznej oraz, że ostateczny kształt i organizacje przestrzeni determinują użyte technologie materiałowe oraz technologia użytkowania. Odnośnie do formy należy wykazać kilka ważkich kwestii. Obecnie zadaniem A. Fołtarza (mówiącego to z nutą autorefleksji, bowiem sam sięga szeroko do technik komputerowych) granice pomiędzy sprawnością inżynierską, a kreacją artystyczną ryzykownie przesuwają się w kierunku uwikłań architektury i sztuki w prymat technologii. Wypowiedź ta jest ważnym głosem, kiedy zapotrzebowanie na zintegrowane funkcje przestrzeni (dedykowane z wyzwaniami zrównoważonego rozwoju) powoduje, że zakres pojęcia przestrzeń nabiera nowego charakteru. To z kolei skłania do re-definiowania piękna (a zwłaszcza określania idei zawartych w jego kanonie).
Autor Adam Fołtarz
Gdy chodzi o kanony piękna, A. Fołtarz przypomina, że elementy formy to podstawowy alfabet języka plastyki. Postrzeganie obiektu artystycznego jako integralnej całości, pod względem formy i treści jest w istocie wspólne dla całej sztuki, niezależnie od toczących się sporów estetycznych. Forma, treść i wyraz (znak), mają znaczący wpływ na wartości artystyczne i estetyczne działa sztuki tak samo i architektury i ostatecznie stanowią o pięknie dzieła. Użytkowość funkcji formy miesza się z funkcją auto-kreowania treści abstrakcyjnej. Mimo występujących miejscami surrealistycznych elementów, prezentowane prace nawiązują kontakt z otaczającą rzeczywistością zapewne dlatego, że zachowane są proporcje w decydujących o odbiorze dzieła sztuki elementach takich jak: tworzywo, forma, treść, wyraz, ekspresja – analogicznie jak dla architektury. W trzech pierwszych warstwach, mimo, że istnieją one obiektywnie, odzwierciedla się twórca dzieła (intencje twórcy), natomiast w ostatniej warstwie istotne są relacje między dziełem i odbiorcą ( w tym jego przeżycia oraz interpretacja dzieła). A. Fołtarz afirmuje formę i twórczo odnosi się do koncepcji czystej formy (która doprowadziła do deformacji przedstawianego świata, likwidacji tradycyjnej akcji, odrzucenia logiki i związków przyczynowo-skutkowych oraz motywacji psychologicznych) w przekazie jego cyklu wypowiedź zawiera wartość dodaną – że właśnie forma stanowi treść przekazu. Warto zaznaczyć, że cykl ALGORYTMY jest kontynuacją wystawy pt. FORMA. Adam Fołtarz opowiada się za symbolizmem i uzasadnia pracami, że do treści, która jest przez formę oznaczona, zaliczyć trzeba symbolikę, znaki. Na koniec – symbol, tak ceniony przez Fołtarza – odpowiednik pojęcia, odsyłający do czegoś głębszego. Treść symboliczna wymaga wiedzy, wysiłku myślowego i wyobraźni (cechy oświeconego umysłu). Symbol funduje się na przenośni, metaforze i odwołuje do asocjacji i skojarzeń oraz uzupełnienia/dopełnienia ze strony odbiorcy – poczuciem piękna. Analogiczną do symbolu funkcję pełni znak, zawsze obecny w pracach A.Fołtarza, który odwołuje się do prawdy, że treść dzieła da się sprowadzić do „portretów” przedmiotów i postaci, do swoistego zewnętrznego opisu rzeczywistości
dr Paweł Szczepaniak
Adam Fołtarz
Studia na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1998-2013 pracował w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Udział w wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych, konferencjach naukowych międzynarodowych i krajowych. Liczne opracowania projektowe i realizacje z zakresu architektury wnętrz, wystawiennictwa i scenografii do własnych scenariuszy. W dorobku ma zbiorową wystawę pt. „Erotage”, monodram pt. „Struktury rondo” XXIV Kaliskie Spotkania Teatralne, wystawa autorska pt. „Struktury czasoprzestrzenne. Media i eksperymenty artystyczne”. Jest autorem wielu etiud i akcji para plastycznych np. „…Klik Klak”, „Opowieść nie całkiem Dada”, „król Lear współczesnym” dziedziniec zamku w Gołuchowie, „Epilog” BWA Kalisz, „Genesis –Monochromie” pałac myśliwski Ośrodek Kultury Leśnej Gołuchów, „Wirtualność-etiudy” Centrum Kultury i Sztuki Kalisz, „Czarna piramidka” BWA Kalisz, „Karta” BWA Leszno, „Portrety słońc” Galeria Centrum Kultury i Sztuki Praga, Czechy, „Czarna piramidka” Galeria Forum Fabricum Łódź, „Widzenie na górze” Galeria Tower Building Łódź (instalacja form przestrzennych), „Wyspa Kormoranów”
Galeria na Piętrze Łódź ZPAP Okręg Łódzki, „Kontredans” Akademicki Ośrodek Inicjatyw Artystycznych, II Festiwal Dialogu Czterech Kultur Łódź, Festiwal Teatrów Ulicznych „La Strada” Kalisz (spektakl pantomimiczno-plastyczny), „Takie małe intermezza-forte” wystawa plakatu autorskiego, „Autoportret nieadekwatny” Śródmiejskie Forum Kultury Łódź, „Ziemia obiecanego Raju”, „Monotypie” Łódź Design Festiwal 2013, „Terra incognita” Galeria Arsenał Wrocław 2016, „Forma” Centrum Sztuki FORT Sokolnickiego Warszawa 2017, „Eroticon” Galeria 022 Biuro Wystaw OW ZPAP Warszawa 2018, Akademicki Ośrodek Inicjatyw Artystycznych Łódż 2018, „Eroticon” Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu 2018, „Algorytmy” Piwnica pod Baranami Kraków 2019, Łódź Design Festiwal Łódź 2019.
Monika Fołtarz
Artysta plastyk, projektant wnętrz.
Urodzona w 1981 roku w Kaliszu nad Prosną. Absolwentka Liceum Renowacji Zabytków Architektury w Kaliszu (obecne liceum Plastyczne) w klasie renowacji zabytków architektury. Dyplom studiów wyższych w 2004 roku na kierunku architektura wnętrz, wystawiennictwo w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi pod kierunkiem prof. Macieja Radnickiego.
Od 2000 roku pracownik administracji państwowej, działający w tematyce urbanistyki i architektury (w zakresie: oceny możliwości realizacji zamierzeń budowlanych, pod kątem estetyki miasta; planowania przestrzennego i ochrony zabytków).
Od 2000 roku czynnie działa w obszarze sztuk plastycznych, uprawia współczesne malarstwo, rzeźbę, instalacje plastyczne, projektowanie i aranżację wnętrz
(w szczególności przestrzeni wystawienniczych). Od 20-tu lat prowadzi własną pracownię plastyczną w Kaliszu i Łodzi.
