GOLINIACY

5 marca 2021
Goliniacy

„Goliniacy” to jeden z najstarszych i najbardziej autentycznych zespołów w regionie, laureat nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Zespół powstał w 1971 roku przy Kole Gospodyń Wiejskich w Golinie z inicjatywy Teresy Jarzyniak z okazji Dnia Kultury Ziemi Jarocińskiej zorganizowanego w miejscowej szkole podstawowej oraz zakończenia kursu haftu, tzw. snutek golińskich. Zakończył swoją działalność w 2023 roku rozwiązaniem zespołowego Stowarzyszenia, choć przestał występować dużo wcześniej. Oficjalnym dużym występem był jubileusz 40-lecia „Goliniaków” w 2012 roku.

Historia „Goliniaków” była bardzo bogata. Początkowo Zespół śpiewał na dwa głosy i uznawano go za chórek, a nie zespół ludowy. Do roku 1984 występował na wszystkich uroczystościach gminnych i lokalnych. Później zaczął zdobywać wiele nagród, dyplomów i wyróżnień. W eliminacjach powiatowych w 1973 zajął I miejsce. Panie zachęcone tym sukcesem postanowiły śpiewać dalej i nazwać zespół „Golinianka”. Kierownikiem zespołu została Teresa Jarzyniak (1931-1997), która do śmierci w 1997 roku zajmowała się zespołem, układała piosenki, wiersze i przedstawienia, takie jak „Wesele golińskie”. Przez pewien czas dyrygentem była pani Barbara Pautrzak.

Pierwszym poważnym przedsięwzięciem zespołu był udział w 1985 w I Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych i Artystycznych KGW w Krotoszynie, na którym zdobył I nagrodę. W tym samym roku zespół można było usłyszeć na falach radiowych Polskiego Radia. Na początku 1986 występował w programie telewizyjnym, po którym otrzymał listy gratulacyjne z różnych stron Polski. W listopadzie tego samego roku zespół brał udział w II Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych, który odbył się w Odolanowie i gdzie „Goliniacy” zajęli I miejsce za wystawienie autentycznego „Wesela golińskiego” sprzed 80 lat. Na Biesiadzie Folkloru Ziemi Kaliskiej, która odbyła się w 1988 w Jarocinie, otrzymał nagrodę za kultywowanie folkloru oraz dyplom i nagrodę od Naczelnika Miasta i Gminy Jarocin. W tym samym roku członkinie zespołu brały udział w Centralnych Dożynkach w Pleszewie. W 1989 oprócz występów lokalnych i pozawojewódzkich zespół gościł delegację z Francji, która po zobaczeniu „Wesela golińskiego” – była nim oczarowana. Rok 1991 zaczął się od obchodów 20-lecia zespołu pod hasłem „Ziemia Jarocińska folklorem słynąca” z udziałem wszystkich jarocińskich zespołów śpiewaczych oraz władz wojewódzkich i gminnych. Zespół wziął także udział w Przeglądzie Zespołów w Krotoszynie, gdzie zdobył II nagrodę. W 1996 zespół zajął II miejsce w Biesiadzie Folkloru w Sycowie.

Po śmierci pani Jarzyniak w 1997 kierownikiem zespołu została wybrana Janina Dykcik. W tym samym roku zespół obchodził jubileusz 25-lecia działalności. W tym samym roku Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu sprowadziło z Poznania etnomuzykologa, aby pomógł rozgraniczyć piosenki ludowe od biesiadnych i popularnych oraz dokonać zmian repertuarowych.

Od lat 80-tych „Goliniacy” brali udział w imprezach plenerowych organizowanych przez Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu pn. Estrada Folkloru, które odbywają się do tej pory w różnych miejscowościach południowej Wielkopolski. Zespół dwukrotnie reprezentował tę część Wielkopolski na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą (w 2000 i 2008). „Goliniacy” – przekształcając się z zespołu śpiewaczego w folklorystyczny – wystąpił w 2001 roku w XVII Konkursie Tańca Tradycyjnego w Rzeszowie, gdzie otrzymał nagrodę główną „Taneczny krąg”. Zatańczyli wówczas tańce: obchodzony, dwa równe, polkę na desce, wiwaty, tyrolinkę i walcerka. Przygotowania do odtworzenia autentycznych tańców Golińskich trwały zaledwie kilka tygodni, a zespół wspomogła podczas występu Kapela „Furmany” z Gorzyc Wielkich.

Goliniacy - nagroda Taneczny krąg w Rzeszowie w 2001

Goliniacy – nagroda Taneczny krąg w Rzeszowie w 2001

W 2002 wziął udział w I Spotkaniach Folklorystycznych Polski Centralnej w Sieradzu, gdzie otrzymał I miejsce i nagrodę w kategorii tańca tradycyjnego. „Goliniacy” zostali uhonorowani w 2005 roku  najważniejszym odznaczeniem – nagrodą im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, której uroczyste wręczenie miało miejsce w Muzeum w Przysusze.

W 2007 roku zespół zawiązał Stowarzyszenie Zespołu Folklorystycznego „Goliniacy”, które zrzeszało 19 osób. W tym samym roku dzięki współpracy z Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu dokonano nagrania filmowego z przyśpiewkami i tańcami poprawinowymi. Największym osiągnięciem zespołu w 2009 roku był występ na Wojewódzkim Przeglądzie Folklorystycznym w Nowym Tomyślu, gdzie za program taneczny pt. „Poprawiny dla starszyzny i sąsiadów” otrzymał tytuł laureata wśród wszystkich zespołów całej Wielkopolski.

Zespół Folklorystyczny „Goliniacy” obchodził w czerwcu 2012 roku – 40-lecie działalności, a w grudniu w CKiS w Kaliszu przedstawiciel Marszałka Krzysztof Grabowski wręczył „Goliniakom” Odznakę Honorową za Zasługi dla Woj. Wielkopolskiego. Poza sukcesami i występami na scenie folklorystycznej „Goliniacy” brali czynny udział w życiu społecznym wioski. Regularnie występowali w spotkaniach seniorów, wigiliach, dożynkach, uroczystościach kościelnych i festynach.„Goliniacy” występowali w odświętnych ludowych strojach wielkopolskich, zdobionych unikalnym haftem nasnuwanym, tzw. snutką golińską.

Od 2011 roku zespołem przez chwilę kierował Tadeusz Wojtczak (1938-2018). Po uroczystym Jubileuszu Zespół zaczęło opuszczać z przyczyn zdrowotnych wiele tancerek i tancerzy. Jego sprawami zajmowało się nadal Stowarzyszenie Zespołu Folklorystycznego „Goliniacy” – pod wodzą Anny i Mariana Grzechów oraz Danuty Wróbel, wieloletnich członków tej wspaniałej grupy ludowej. Stowarzyszenie oficjalnie zakończyło swoją działalność w maju 2023 roku, a na uroczyste spotkanie pożegnalne w Domu Katolickim w Golinie dotarło wielu Goliniaków i przyjaciół Zespołu. Stroje, pamiątki, dyplomy, osiągnięcia oraz piękne golińskie stroje „Goliniaków” zostały przekazane do Stowarzyszenia działającego przy Szkole Podstawowej im. Heleny Moszczeńskiej w Golinie. Niech młodzi się uczą i kontynuują tę piękną działalność.

Anna Gałczyńska

Goliniacy, Kazimierz 2008

Goliniacy, Kazimierz 2008

Wykaz członków w 2007 roku

Pary taneczne:

Janina Dykcik

Tadeusz Wojtczak

Anna Grzech

Marian Grzech

Danuta Wróbel

Kazimierz Raś

Eleonora Mańkowska

Sylwester Mańkowski

Stanisława Brzezińska

Władysław Suszczyński

 

Grupa śpiewająca:

Krystyna Kidawa

Janina Regulska

Teresa Szczepańska

Helena Tomczak

Bogumiła Czekaj

 

Kapela:

Jan Golon – skrzypce

Jan Urban – dudy