Śpiewnik ludowy to autorskie wydawnictwo z tekstami i nutami do wydanej w 2018 r. płyty „Biesiady Folkloru Ziemi Kaliskiej. Wybór nagrań dźwiękowych regionalnego przeglądu zespołów folklorystycznych z lat 1998-2014”. Śpiewnik zawiera 29 pieśni z regionu, wykonywanych na płycie przez zespoły i solistów Ziemi Kaliskiej. Teksty pieśni opracowali Anna Gałczyńska z CKiS i Krzysztof Rospondek, autorzy płyty z 2018. Zapis nutowy wraz z komentarzem etnomuzykologicznym wykonała etnomuzykolożka dr Arleta Nawrocka-Wysocka. Śpiewnik zawiera fotografie archiwalne z Biesiad Folkloru, na których były wykonywane opracowane pieśni. W Śpiewniku został zawarty tekst z opisami tańców z regionu do wybranych melodii pieśni, autorstwa etnochoreografa Piotra Kulki. Wydawnictwo zawiera 96 stron w formacie A5 w twardej oprawie w nakładzie 300 szt. Okładkę zaprojektował Krzysztof Rospondek. 
Składem i drukiem zajęła się drukarnia współpracująca z CKiS „Edytor” z Kalisza. Śpiewnik posłuży jako dopełnienie płyty do działań popularyzujących kulturę tradycyjną i ludową w regionie, a także do pracy w zespołach. Wydawnictwo powstało w roku odbywania się Biesiady Folkloru Ziemi Kaliskiej i jest dystrybuowane bezpłatnie.
Wprowadzenie
Przedstawiamy nowe wydawnictwo Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu związane z 40-leciem Biesiady Folkloru Ziemi Kaliskiej. „Śpiewnik ludowy” powstał z myślą udostępniania kaliskich pieśni ludowych i ich funkcjonowania poza festiwalem. Zawiera 29 tekstów z nutami do utworów z wydanej dwa lata temu płyty „Biesiada Folkloru Ziemi Kaliskiej. Wybór nagrań dźwiękowych regionalnego przeglądu zespołów folklorystycznych z lat 1998-2014”.
Wydawnictwo płytowe zawiera zarejestrowane podczas kilku edycji festiwalowych wykonania pieśni regionalnych przez zespoły śpiewacze i solistów z Południowej Wielkopolski. Śpiewnik to już próba odczytania tych ludowych prezentacji artystycznych i stworzenia wzornika śpiewu tradycyjnego subregionu ziem dawnego województwa kaliskiego.
„Śpiewnik ludowy” zawiera teksty wraz z nutami utworów śpiewanych przez artystów ludowych z pięciu powiatów Południowej Wielkopolski: jarocińskiego, kaliskiego, krotoszyńskiego, ostrowskiego i ostrzeszowskiego. Zapis tekstowy przedstawiony jest w przystępny sposób, łatwy do częstego odczytywania podczas śpiewu. Słowa pieśni zapisane są gwarą według zarejestrowanego występu na Biesiadzie Folkloru. Teksty utworów opracowali Anna Gałczyńska z CKiS i Krzysztof Rospondek, autorzy wydawnictwa płytowego, a także dr Arleta Nawrocka-Wysocka. Pod tekstami znalazły się informacje o artystach, miejscu i dacie wykonania. Zachowana została ta sama, co na płycie, kolejność prezentowania utworów. Zawarto też odnośniki do możliwych wariantów melodycznych i tekstowych danej pieśni.
Zapisu melodii wykonywanych utworów oraz opracowania graficznego nut dokonała etnomuzykolog dr Arleta Nawrocka-Wysocka. Ujednoliciła sposób śpiewania, przedstawiając najbardziej zbliżony do tradycyjnego wariant wykonania pieśni. W dalszej części Śpiewnika zamieszczony jest komentarz etnomuzykologiczny, w którym dr Nawrocka-Wysocka systematyzuje prezentowane utwory i wyjaśnia metodę zapisu melodycznego.
W Śpiewniku został także zamieszczony komentarz wraz z opisami wielkopolskich tańców autorstwa choreologa Piotra Kulki z Poznania. Dzięki temu niektóre melodie pieśni będzie można odnosić do konkretnych tańców regionalnych oraz wykonywać podczas zabawy ludowej. W końcu śpiew, muzyka i taniec były powszechne w kulturze tradycyjnej, zaś melodie – choć miały ściśle określone znaczenie i funkcje – towarzyszyły mieszkańcom wsi na wielu płaszczyznach życia.
W Śpiewniku zamieszczamy również fotografie z archiwum CKiS w Kaliszu przedstawiające wykonawców prezentowanych pieśni na poszczególnych edycjach Biesiady Folkloru, podczas których były wykonywane opracowane utwory. Okładkę książki zaprojektował Krzysztof Rospondek, nawiązując do przedwojennych śpiewników.
Wydawnictwo Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu odnosi się do działalności poligraficznej w latach 80-tych XX wieku Wojewódzkiego Domu Kultury w Kaliszu, w ramach której powstało wiele zbiorków ludowych. „Śpiewnik ludowy” jest jednak początkiem czegoś nowego; realizacji pomysłów, które przyczyniają się do dokumentowania śpiewu i melodii tradycyjnych z Ziemi Kaliskiej. Jest dopełnieniem – choć nie dosłownym odczytaniem – płyty „Biesiady Folkloru” w działaniach popularyzujących kulturę tradycyjną i ludową w regionie. Posłuży także do pracy w zespołach folklorystycznych. Zapraszamy do wspólnego śpiewania pieśni ludowych z wielkopolskiego pogranicza.
Anna Gałczyńska
ROZMOWA O WYDAWNICTWACH CKiS W KALISZU
W Śpiewniku ludowym:
PIEŚNI
Ach, mój Buoże, gody jidum…
Wydowała mama nojstarszum córeczke…
Któryndy Jasiu, któryndy Jasiu pojedziesz…
Szary ptoszek w puolu siado…
Ojcze, ojcze, kup mi kónia…
Nad miesiuncym duże koło…
A ta gunska siodłato…
Dziewulo muoja, napój mi kónia…
Tam za górami, tam za lasami…
Jakym jechoł koło dworu…
Drobny dyszczyk pado…
Jak jo se wiła wiunek zielóny…
Czerwona rybka po wodzie pływała…
A nie wyszło Nowy Roczek i guody…
Pragnom uoczka, pragnom…
Przyszła do gościńca…
Jakżym jechoł z komendy…
Kalina, malina…
Któryndy Jasiu, któryndy Jasiu pojedziesz, zielonom dróżkom…
Zaprzyngajcie dwie kasztanki…
uOj, siadej, siadej, kuochanie moje…
Już musisz dziewczyno do ślubu wyndrować…
uOj, chmielu, chmielu…
uOj, z młodu, dziewcze, z młodu…
Kto w niedziele gorzołeczke pije…
uOjcu było Waś, a synowi Staś…
uOdjechoł pun cztery mile pola….
Służył Jaśko we dworze….
Z poniedziałku na wtorek…
dr Arleta Nawrocka-Wysocka, Pieśni kaliskie w obiegu festiwalowym – uwagi na marginesie pracy nad śpiewnikiem
Piotr Kulka, Kultura taneczna regionu kaliskiego
Ilustracje i fotografie wykonawców z Biesiad Folkloru 2004-2014
Bibliografia
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Dofinansowano ze środków Województwa Wielkopolskiego.
