FOTOPLASTIKON „XIX-wieczny teatr miejski w Kaliszu. Architektura i polityki kulturowe na peryferiach imperium”.

Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu zaprasza na kolejny wykład popularno-naukowy z cyklu FOTOPLASTIKON. KALISZ NA FOTOGRAFIACH XIX I XX W.
Tym razem Makary Górzyński przedstawi temat „Dziewiętnastowieczny teatr miejski w Kaliszu. Architektura i polityki kulturowe na peryferiach imperium”.

[Od: Nd. 29.01.]

wyroznPrzedmiotem spotkania będzie próba rekonstrukcji procesu projektowania, budowy i społecznego funkcjonowania architektury drugiego gmachu teatru miejskiego w Kaliszu, zbudowanego w latach 1896-1900. Wychodząc od dyskusji na temat potrzeb miasta i inwestycji magistratu, jaka wywiązała się na łamach miejscowej prasy po odzyskaniu przez Kalisz statusu stolicy nadgranicznej guberni rosyjskiej w dawnym Królestwie Polskim (1867) spotkanie przedstawi różnorodne pomysły dotyczące budowy stałego teatru w kolejnych dekadach. Najważniejszym z nich okazał się projekt powstały dopiero w latach dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku, przy udziale i zainteresowaniu kaliskiego gubernatora (w latach 1883-1902), Michała Piotrowicza Daragana. Prelegent w oparciu o źródła archiwalne, zachowane dokumenty urzędowe, prasę z epoki i bogaty materiał ikonograficzny prowadzi rekonstrukcję procesu budowy tego jedynego w Kraju Przywiślańskim przełomu wieków reprezentacyjnego teatru zbudowanego przez miasto.

Jako „pałac sztuki” czy „świątynia sztuki”, otwarty latem 1900 roku kaliski teatr należał do najważniejszych lokalnych inwestycji przełomu stuleci i szybko stał się jednym z symboli Kalisza. Projekt budowy teatru, podobnie jak i wcześniejszy gmach nowego ratusza kaliskiego, był istotnym narzędziem polityki gubernatora Daragana i miejscowych elit. Dla kogo był przeznaczony nowy gmach kaliskiego teatru? Jakie interesy, a może gry polityczne wiązały się z jego budową? Jak przestrzeń teatru współtworzyła kulturę doznań spektakli – i do jakich refleksji prowokowała ludzi z początku zeszłego wieku? Reprezentacyjna architektura budowli, zaprojektowana w oparciu o wzorce włoskiej sztuki nowożytnej, została przeanalizowana w pracy z perspektywy społecznej, kulturowej i jako narzędzie reprezentacji klasowej.

Spotkanie dostarczy również materiału do refleksji nad międzywojenną odbudową Kalisza po zniszczeniach tragicznego sierpnia 1914 roku, stawiając pytanie o powody, dla których nadające się do rekonstrukcji gmachy ratusza i teatru zostały zastąpione zupełnie nowymi budowlami w realiach odrodzonego Państwa Polskiego.

Serdecznie zapraszamy.

SALA STUDIO, WSTĘP WOLNY.