Kolejne spotkanie w ramach Fotoplastikonu znów zgromadziło pełną widownię. Tym razem znakomity duet historyków, Anna Tabaka i Maciej Błachowicz, opowiedział o dziejach budynków, które w Kaliszu nazywane są kompleksem pojezuickim.
Barwna opowieść dwojga historyków w czasie i przestrzeni wiodła od wieku XVI do XXI przez obecny plac św. Józefa oraz ulice Kolegialną i Łazienną. Niewielka część miasta wypełniona jest wyjątkowo ciekawymi zabytkami, które na przestrzeni wieków zmieniały swoje funkcje.
Sporą część wykładu zajął budynek Centrum Kultury i Sztuki, który powstał w 1825 r. według projektu Franciszka Reinsteina. Gmach, pierwotnie mieszczący kaplicę i salę musztry dla Korpusu Kadetów, jest jednym ze sztandarowych przykładów klasycyzmu nad Prosną. Korpus, zorganizowany w przebudowanych obiektach kolegium pojezuickiego (wzdłuż ul. Kolegialnej), słynął z wysokiego poziomu nauczania. Placówka założona przez pruskie władze w końcu XVIII w. miała szkolić przyszłych wojskowych, ale wychowała także wielu patriotów. Za udział kadetów w powstaniu listopadowym szkoła została rozwiązana w 1832 r. W opuszczonym budynku przy ul. Łaziennej urządzono kaplicę grecko-rosyjską pw. św. Jerzego. Była ona otwarta dla garnizonu carskiego i wyznawców świeckich. Po zmianie funkcji bryłę wyróżniały prawosławne krzyże oraz wieżyczki z cebulastymi hełmami. W byłej sali musztry organizowano koncerty, bale i przedstawienia teatralne goszczących nad Prosną trup aktorskich. Tutaj można było wysłuchać wirtuozów skrzypiec i fortepianu, zapraszanych przez Kaliskie Towarzystwo Muzyczne (do 1902 r. KTM nie miało własnej siedziby). Po odzyskaniu niepodległości budynek zajęło wojsko polskie – zasłużony na wojnie z bolszewikami 29 Pułk Strzelców Kaniowskich. Przestała istnieć pułkowa cerkiew; wnętrze zaadaptowano na salę widowiskową i oficerskie kasyno. Kontynuując tradycje, żołnierze zapraszali na koncerty własnej orkiestry. Wojsko wróciło do obiektu jeszcze po II wojnie światowej, aby ostatecznie opuścić mury w 1956 r. W 1964 r. w gmachu utworzono Kaliski Dom Kultury. Dziesięć lat później, po utworzeniu województwa kaliskiego, popularny „kadek” przemianowano na Wojewódzki Dom Kultury. Ten ostatni w 1989 r. stał się Centrum Kultury i Sztuki – Instytucją Kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Generalny remont budynku został przeprowadzony w latach 1985-89. Przebudowy wnętrza oraz zmiany wystroju dokonano według projektu architekta Krzysztofa Pasternaka.
Źródło: https://ckis.kalisz.pl/onas/historia.php
foto Robert Kuciński
