W warsztatach czepców kaliskich prowadzonych przez panią Jadwigę Sobczak – będą brały udział trzy uczestniczki z Południowej Wielkopolski, wybrane na podstawie przeprowadzonej rekrutacji.
Zgłoszenia na warsztaty do 2 kwietnia 2024 / przesłanie karty zgłoszenia. O zakwalifikowaniu do udziału w warsztatach Organizator powiadomi wybranych uczestników w terminie do 5 kwietnia 2024.
Warsztaty poprowadzi jedyna obecnie w regionie specjalistka z tej dziedziny, mistrzyni Jadwiga Sobczak z Kamiennej k. Błaszek, wnuczka dawnej mistrzyni Aleksandry Czeluściny z Liskowa. Czepce kaliskie to tradycyjne nakrycia głowy zamożnych mieszkanek podkaliskich wsi w 2 połowie XIX wieku i początku XX aż do dwudziestolecia międzywojennego. Po II wojnie światowej sztuka czepkarska w Wielkopolsce rozwinęła się dla odbiorczyń z powstających zespołów folklorystycznych. Obecnie działa siedem takich grup w powiecie kaliskim. Czepce z tego subregionu różnią się od innych wielkopolskich nakryć – formą i kształtem. Jedyną ich twórczynią i konserwatorką jest pani Jadwiga Sobczak.
Zajęcia będą odbywały się w siedzibie organizatora, w Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu. Zajęcia potrwają przez siedem miesięcy, z częstotliwością spotkań pięć razy w miesiącu. To odpowiednio długi czas, żeby nauczyć się sztuki czepcowej z Kaliskiego. Warsztaty są skierowane do nastoletnich (od 16 lat) i dorosłych uczestniczek, mieszkanek regionu Kaliskie, posiadających umiejętność szycia i haftowania. W warsztatach weźmie udział troje uczestników, wytypowanych z terenu powiatu kaliskiego i Ziemi Kaliskiej na podstawie swoich umiejętności manualnych oraz poszanowania dla regionalnego rękodzieła. O zakwalifikowaniu do udziału w warsztatach decyduje Organizator. Warsztaty stworzą okazję do bezpośredniego przekazania tej sztuki ludowej zainteresowanym uczestnikom. Mistrzyni przekaże swoje umiejętności i doświadczenie oraz nauczy tego unikalnego i potrzebnego wciąż rękodzieła.
Zgłoszenia na karcie do 2 kwietnia 2024. Anna Gałczyńska, Dział Artystyczny CKiS w Kaliszu, e-mail: a.galczynska@ckis.kalisz.pl. O zakwalifikowaniu do udziału w warsztatach Organizator powiadomi wybranych uczestników w terminie do 5 kwietnia 2024.
tiulowy czepiec kaliski z kokardą
Uczestnicy na warsztatach będą projektować czepiec, wycinać materiał na denka i bandaże, rysować i kalkować wzory, haftować geometryczne i kwiatowe wzory kaliskie, a następnie prać, krochmalić, prasować, układać i szyć czepiec. Czepce z okolic Kalisza mają kilka różnych form. To: kopki w różnych wielkościach osłaniające włosy kobiety zamężnej, ale też czepiec z długimi szerokimi bandami lub z kokardą pod brodą. Warsztaty zakończą się wyhaftowaniem przez każdą uczestniczkę po dwa czepce, które pozostaną ich własnością. Zaprezentujemy je na wystawie w Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu, a na koniec zadania zostanie zaprezentowany reportaż dokumentujący poszczególne etapy działań warsztatowych, dostępny na kanale YT. Prace i przebieg warsztatów zostaną także zamieszczone w ulotce promocyjnej.
tiulowy czepiec kaliski z bandażami / Korzeniewianki
Nauka szycia czepców kaliskich wpisuje się w wieloletni plan CKiS w Kaliszu przekazywania kolejnym, młodszym pokoleniom rzemiosła regionalnego od mistrzów tradycji. Dzięki dofinansowaniu MKiDN odbyły się już warsztaty haftowania i układania czepców wielkopolskich ze Stanisławą Kowalską /2017, dwukrotnie warsztaty haftu nasnuwanego z Zofią Talarowską /2019/ i z Jolantą Łukaszewską /2023, warsztaty koronki zwanej frywolitką z Eugenią Wieczorek /2020/ oraz warsztaty tworzenia tradycyjnych ozdób z papieru z Jolantą Majorowicz /2021.
hafciarka Jadwiga Sobczak
Pani Jadwiga Sobczak z domu Czelusta mieszka we wsi Kamienna k. Błaszek, niedaleko Kalisza. Układania czepców kaliskich i haftowania na tiulu uczyła się od najmłodszych lat w domu rodzinnym od swojej babki Aleksandry Czeluściny z Liskowa (1897-1985), wybitnej czepkarki i hafciarki, nagrodzonej Nagrodą im. Oskara Kolberga w 1976 roku. Jadwiga Sobczakowa już w wieku 16 lat sama wykonywała czepce kaliskie. Zajmuje się tą dziedziną nieprzerwanie od czterdziestu lat. Po zakończeniu pracy zawodowej poświęciła się zupełnie hafciarstwu. Wykonuje czepce kopkowe i czepce z bandami, a także zajmuje się konserwacją zabytkowych zbiorów oraz praniem współcześnie noszonych czepców przez zespoły śpiewacze. Haftuje również na zamówienie. Wykonała czepce dla kaliskich zespołów „Piwonice” z Kalisza, „Cekowianki”, „Korzeniewianki”, „Liskowianie” i „Opatowianie”. Sama projektuje wzory, podglądając motywy na różnych tkaninach, które umieszcza następnie w swoich haftach. Bazuje również na wzorach i wyrobach starszych hafciarek. Obecnie jest jedyną specjalistką w dziedzinie tiulowych czepców kaliskich.
hafciarka Jadwiga Sobczak
Jadwiga Sobczak przy pracy / l.90.
czepiec kaliski
Aleksandra Czeluścina z Liskowa (1897-1985), wybitna czepkarka i hafciarka, nagrodzona Nagrodą im. Oskara Kolberga w 1976 roku. Jedna z wybitniejszych twórczyń ludowych regionu kaliskiego znana jako hafciarka, ale zajmująca się także tkactwem, wyplataniem ze słomy kapeluszy i koszyczków na „święcone”, wyrobem pająków i innych rekwizytów obrzędowych.
Aleksandra Czelusta
Warsztaty zostały dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Program Kultura ludowa i tradycyjna – „Mistrz Tradycji”.
