Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu zorganizowało w 2023 roku kolejne bezpłatne warsztaty haftu nasnuwanego dla kilkunastu uczestniczek, tym razem pod kierunkiem mistrzyni Jolanty Łukaszewskiej z Goliny. Haft zwany „Snutką Golińską” to dziedzictwo wsi wielkopolskiej, wpisane w 2022 roku na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Siedmiomiesięczne warsztaty dzięki dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odbywały się w Golinie k. Jarocina, w Szkole Podstawowej im. Heleny Moszczeńskiej. Dawna właścicielka dóbr golińskich, hrabina Moszczeńska, przyczyniła się do zachowania Snutki do czasów powojennych i nauki kolejnych pokoleń hafciarek. Współcześnie haftem wielkopolskim opiekuje się m.in. Jolanta Łukaszewska, golińska hafciarka z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem i ogromną pasją snutkarską.
Grupa warsztatowa snutki golińskiej 2023
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023
Kilkanaście uczestniczek warsztatów od kwietnia do października 2023 – cztery razy w miesiącu – projektowało, rysowało i kalkowało wzory, a następnie haftowało Snutkę Golińską. Zajęcia zakończyły się 27 października. Efektem warsztatów są zestawy prac, zaprezentowane na trzech wystawach: w listopadzie 2023 w Szkole w Golinie, a w grudniu 2023 w Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu i w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu. Panie stworzyły łącznie ponad 50 haftów według różnorodnych wzorów i z wieloma motywami:
Grupa warsztatowa z Mistrzynią
serwetki, ozdoby świąteczne oraz elementy ubioru: kołnierzyki i bluzki. Warsztaty ukończyło piętnaście osób, mieszkanki Goliny i okolic Jarocina oraz dalszych miejsc w Południowej Wielkopolsce: Mirosława Chyba, Justyna Dudek, Michalina Jelak, Violetta Józefiak, Beata Kałka, Agnieszka Matuszewska, Izabella Matuszewska, Dorota Matyas, Jolanta Poczta, Paulina Półrolniczak, Maria Silińska, Beata Walczak-Silińska, Maria Magdalena Ziętek, Monika Ziętkiewicz i Krystyna Żyto. Warsztaty koordynował Tomasz Jankowski, dyrektor SP w Golinie, a zorganizowała Anna Gałczyńska z kaliskiego CKiS. Efekty zajęć można oglądać w ulotce promocyjnej i reportażu powarsztatowym.
do pobrania – ulotka snutka 2023
WYSTAWA i ZAPOWIEDŹ Warsztatów 2023
Wystawa powarsztatowa snutki golińskiej w Golinie
Hafty Pauliny Półrolniczak
Snutka Golińska to haft nasnuwany, określany jako snutka, tradycyjnie wyszywany białymi nićmi na białym płótnie. Snutkę haftuje się wykonując szereg długich i żmudnych czynności: projektowanie, rysowanie lub kalkowanie wzorów na białym płótnie, fastrygowanie wzoru, a następnie nasnuwanie „pajęczych nóżek”, haftowanie, pranie, krochmalenie, napinanie pracy oraz jej prasowanie, a na zakończenie – wycinanie płótna pod snutką i na brzegach haftu – co prowadzi do stworzenia ażurowego wzoru przypominającego koronkę. Efekt dekoracyjny Snutce Golińskiej nadają: pojedyncze nitki tzw. „pajęcze nóżki”, pojedyncze lub grupowo ułożone dziurki (elementy haftu dziurkowanego) oraz płaskie figury (pęczek, gajory, baba, mucha, margaretka itp.) wykończone wąskim ściegiem atłaskowym, ściegiem dzierganym lub szeregiem dziurek.
Warsztaty snutki w Golinie 2023 – nasnuwanie
Snutki Doroty Matyas
Snutka Golińska to najpiękniejszy wielkopolski haft ludowy. Znany był głównie w Południowej Wielkopolsce, gdzie rozwinął się i przetrwał we wsi Golina koło Jarocina. Na przełomie XIX/XX wieku snutkami ozdabiano kobiece koszule, fartuchy, kryzy i czepce. W okresie międzywojennym przybierano nimi wnętrze kościoła. Po II wojnie światowej snutkarki stosowały haft nasnuwany głównie do dekoracji serwetek i obrusów stołowych na zamówienie m.in. Spółdzielni „Cepelia” oraz regionalnych strojów dla zespołów ludowych. Obecnie dzięki prowadzeniu warsztatów i popularyzacji – Snutka Golińska przeżywa odrodzenie. Stała się inspiracją do ozdabiania ubrań i przedmiotów użytkowych, a także znakiem identyfikacji regionalnej.
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023
Warsztaty snutki golińskiej 2023
Warsztaty snutki golińskiej 2023
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Paulina Półrolniczak
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Maria Silińska
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Violetta Józefiak
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Krystyna Żyto
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Beata Walczak-Silińska
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Monika Ziętkiewicz
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Jolanta Poczta
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Dorota Matyas
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Izabella Matuszewska
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Agnieszka Matuszewska
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Beata Kałka
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Justyna Dudek
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Michalina Jelak
Warsztaty haftu nasnuwanego w Golinie 2023 – zakończenie – Mirosława Chyba
Organizator:
Partnerem zadania były: Szkoła Podstawowa im. Heleny Moszczeńskiej w Golinie oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu.
Zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego w ramach programu Kultura ludowa i tradycyjna. Mistrz Tradycji.
Anna Gałczyńska
